موتور ماشین

بدون شک می‌دانید که مهمترین قسمت خودرو موتور است و اگر در خودرو نباشد هرگز تکان نخواهد خورد. موتور اتومبیل از قطعات مختلفی تشکیل شده است و اگر می‌خواهید موتور خودرو را بشناسید، بهتر است ابتدا در مورد قطعات اصلی موتور خودرو شناخت کافی داشته باشید.
در این مقاله، به معرفی قطعات موتور و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.

سیلندر در موتور

سیلندر یک سیلندر توخالی از چدن یا آلومینیوم است که در آن انفجار سوخت رخ می‌دهد و در واقع اساس موتور ماشین را تشکیل می‌دهد.

برای هر موتوری که از پیستون استفاده کند، سیلندر یک قطعه حیاتی و ضروری است زیرا فضای لازم برای رفت و برگشت پیستون را فراهم می‌کند. آب بندی سعی دارد اصطکاک بین سطح داخلی سیلندر و پیستون را به حداقل برساند، زیرا از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند و همچنین سیلندر را از نشت هوا و روغن مهر و موم می‌کند.

عموماً موتور خودرو ها مجهز به چندین سیلندر با آرایش خاص هستند که به آنها بلوک سیلندر می‌گویند. بسته به چیدمان سیلندرها، این چیدمان می‌تواند بصورت خطی، زاویه دار، V شکل، VR،شکل W،تخت، شعاعی یا ستاره‌ای شکل و یا حتی چرخان باشد.

شکل، اندازه، محل قرارگیری و طرح سیلندرها با توجه به اندازه و عملکرد موتور و همچنین کارایی آن تعیین می‌شود.

سرسیلندر

جز دیگری که در موتور خودروهای احتراق داخلی مورد نیاز است، سر سیلندر نامیده می‌شود. این قسمت در قسمت بالایی و روی بلوک سیلندر قرار دارد و مجموعه سوپاپ ها و منیفولدها روی آن جمع شده است.

سرسیلندر را می‌توان مکمل سیلندر دانست. این قسمت روی بلوک سیلندر قرار گرفته و محفظه احتراق پیستون را تأمین می‌کند. در واقع پیستون به داخل بلوک سیلندر و سرسیلندر منتقل می‌شود و این سرسیلندر است که مقاومت خود را در برابر احتراق و گرمای تولید شده در داخل موتور نشان می‌دهد.

البته این قسمت محدوده تحمل فشار دارد و مطمئناً بیش از حد استاندارد این محدوده باعث آسیب‌دیدگی و اصطلاحاً سوختگی سرسیلندر می‌شود. در این حالت، تنها راه حل معمولاً تعویض سرسیلندر است. این نشان دهنده اهمیت سرسیلندر است زیرا اگر موتور دستکاری، تعویض، تعمیر یا باز شود، سر سیلندر به طور کلی بررسی می‌شود.

واشر سرسیلندر

از واشر سرسیلندر برای اتصال صحیح سیلندر و سرسیلندر و جلوگیری از نشت آب از بلوک سیلندر استفاده می‌شود. واشر سرسیلندر وظیفه آب بندی محفظه احتراق سوخت را بر عهده دارد و باعث می‌شود روغن و آب بدون مخلوط شدن به گردش درآیند. این قطعه که یکی از اصلی‌ترین قطعات موتور خودرو است، از پنبه نسوز و فولاد و مس با کیفیت ساخته شده است.

گفته می‌شود که آب بندی واشر سرسیلندر بسیار مهم است زیرا این قسمت برای جلوگیری از نشت گاز، سر سیلندر را با بدنه موتور ادغام می‌کند و عملاً باعث افزایش کارایی موتور می شود.

اگر اتومبیل شما آب و روغن را قاطی کند، آب از اگزوز خارج می‌شود، نیروی کشش و قدرت کافی ندارد، بدون دلیل دیر روشن می‌شود یا حتی می‌جوشد، احتمال سوختن واشر سرسیلندر وجود دارد. سوزاندن واشر سرسیلندر اصطلاحی است که به تغییر شکل این قطعه در اثر عوامل مختلف از جمله عملکرد نادرست ترموستات، نشتی در سیستم آب و تخلیه رادیاتور اتومبیل، فشار به موتور و توجه نکردن به آمپر اتومبیل اشاره دارد.

نکته مهم هنگام سوزاندن واشر سرسیلندر عدم استفاده از اتومبیل و بردن سریع آن با یدک کش به تعمیرگاه است، در غیر این صورت اصلاً دور از انتظار نیست که خسارت بیشتری به موتور خودرو وارد شود و هزینه تعمیر آن نیز چند برابر شود.

واشر سرسیلندر به یک باره نمی‌سوزد اما آب رادیاتور گرم می‌شود و آسیب به واشر چند دقیقه پس از رسیدن آمپر به خط قرمز شروع می‌شود. در چنین شرایطی بهتر است ماشین را بلافاصله به تعمیرگاه بکشید.

میل لنگ در موتور

یکی دیگر از اجزای مورد استفاده در موتور خودروهای احتراق داخلی میل لنگ است که وظیفه تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت چرخشی را بر عهده دارد.

مواد میل لنگ باید به گونه‌ای باشد که به سرعت در هوا خنک شود و تعداد لنگ‌ها با تعداد سیلندرهای خودرو ارتباط مستقیم داشته باشد. تعداد میل لنگ در موتورهای خطی برابر با تعداد سیلندرها و در موتورهای خورجینی نصف تعداد سیلندرها است.

یکی از دلایل طراحی سیلندر اتومبیل به صورت خورجینی، طول میل لنگ است زیرا اگر تعداد زیادی سیلندر به صورت خطی در کنار یکدیگر قرار بگیرند  طول میل لنگ به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. این در حالی است که در موتورهای خورجینی این طول نصف می‌شود.

در یک طرف میل لنگ قطعه‌ای به نام فلایویل قرار دارد که لرزش میل لنگ را میگیرد و در طرف دیگر میل لنگ قرار دارد. میل لنگ به طور کلی از ترکیبی از فولاد و فلزات سخت ساخته شده است تا علاوه بر داشتن مقاومت بالا، سریع با هوا نیز واکنش نشان دهد.

پیستون

پیستون قسمت دیگری از سیستم احتراق خودرو است که نیروی احتراق را به پایین سیلندر به سمت میل لنگ منتقل می‌کند. پیستون متصل به شاتون، حرکت خطی را به حرکت چرخشی تبدیل می‌کند.

برای ساخت پیستون از آلیاژ آلومینیوم یا چدن استفاده می‌شود که هر یک از آنها دارای ویژگی‌های مثبت و منفی هستند. آلومینیوم سبک است و ضریب انتقال حرارت بالایی دارد که دارای معایبی از جمله انبساط زیاد و قیمت بالا است. چدن همچنین قیمت پایین‌تر و انبساط کمتری نسبت به آلیاژهای آلومینیوم دارد.

پیستون‌ها مانند سایر قطعات خودرو آسیب می‌بینند، بنابراین اگر اصطکاک بین سیلندر و پیستون زیاد باشد، حرکت رفت و برگشتی عملاً دشوار است و باعث می‌شود سیلندر و پیستون آسیب ببیند و قطعه به مرور زمان فرسوده شود.

شاتون

شاتون یکی دیگر از اجزای موتور احتراق داخلی است که میل لنگ را به پیستون متصل می‌کند، انتهای کوچک آن به پیستون و انتهای بزرگ آن به میل لنگ متصل است. این قطعه به دلیل مقاومت و قدرت بالا شناخته شده است و به همین دلیل از فولاد سخت ساخته شده است.

شاتون در تبدیل حرکت رفت و برگشت پیستون به حرکت چرخشی میل لنگ نقش دارد و در صورت شکسته شدن، حرکت چرخشی خودرو مختل می‌شود. خود شاتون از ۳ قسمت از یاتاقان‌های بزرگ، کوچک و بدنه تشکیل شده است و بسیار سخت طراحی شده است زیرا در معرض ضربات مداوم و شدید است.

آسیب رسیدن به این قطعه صدمات جبران ناپذیری به موتور خودرو وارد می‌کند. بنابراین، ضروری است که اگر صداهای غیرطبیعی از ماشین شما خارج می شود، قطعات فلزی از موتور خارج می‌شود یا روغن کاری انجام می‌شود، حتما شاتون اتومبیل خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که مشکلی برای این قسمت وجود ندارد.